သက္ရွည္ က်န္းမာ ဘလူးဇုန္မွာ

မင္နီဆိုးတား ဘလူးဇုန္ (ဓာတ္ပံု – minnpost.com)

အသက္ ရွည္ျခင္း က်န္းမာျခင္းနဲ႔ ျပည့္စံုေသာ အျပာေရာင္ နယ္ေျမလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ ဘလူးဇုန္ (Blue Zone) ကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က ဒန္ ဘတ္တနား (Dan Buettner) ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က National Geographic မဂၢဇင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ကမာၻမွာ အသက္ရွည္ရာ အနာမဲ့ေၾကာင္း အစား အေသာက္နဲ႔ ေနထိုင္မႈ ပံုစံ က်ိဳးေၾကာင္း ဆက္သြယ္ခ်က္ကို သုေတသန ျပဳရာကေန စတင္ ထူေထာင္ ခဲ့တာပါ။ ဘလူးဇုန္မွာ ရွိေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ သက္တမ္းက ၁၀၀ အထိ ရွည္တာ ေတြ႔ရၿပီး၊ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံက အသက္ရွည္တဲ့ အေရ အတြက္ထက္ ၁၀ ဆေတာင္ ပိုမ်ားတယ္ လို႔ ဆုိပါတယ္။

ဒန္ ဘတ္တနားနဲ႔ National Geographic မဂၢဇင္း တို႔ဟာ ကမာၻေပၚက သက္ရွည္ က်န္းမာ ဘလူးဇုန္ ေနရာ ၅ ခုကို ပဏာမ ေရြးထုတ္ၿပီး သုေတသနျပဳ သိပၸံ ပညာရွင္
ေတြကို အဲဒီ ေဒသေတြဆီ ေစလႊတ္ကာ သက္ရွည္ က်န္းမာျခင္း အေၾကာင္း ေလ့လာ ေစပါတယ္။ အဲဒီမွာ သူတို႔ ေတြ႔ရွိ ရတာက ဘလူးဇုန္မွာ ေနထိုင္ ၾက သူေတြဟာ အေျခခံ အားျဖင့္ တူညီတဲ့ အခ်က္ ၉ ခ်က္ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ အခ်က္ေတြကို ပါ၀ါ ၉ လို႔ အမည္ေပးပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒန္ ဘတ္တနားက ဘလူးဇုန္အေၾကာင္း စာေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ရာက နယူးေယာက္တိုင္းမ္ရဲ႕ အေရာင္းရဆံုး စာရင္း၀င္ ျဖစ္သြားရသလို သက္ရွည္က်န္းမာျခင္းရဲ႕ စိန္ေခၚမႈ အသစ္ေတြကို အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ားၾကား က်န္းမာေရးနဲ႔ ျပည့္စံုေစတဲ့ စားေသာက္ေနထိုင္မႈ ပံုစံကို သိျမင္သြားေစခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အေမရိကန္ ပင္စင္စားမ်ား အစည္းအ႐ံုးနဲ႔ အေမရိကန္ က်န္းမာေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းတို႔နဲ႔ပါ ပူးေပါင္းၿပီး အေျခခံ အခ်က္ ၉ ခ်က္ကို အသံုးျပဳေရး ေဟာေျပာေဆြးေႏြးတာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ ၉ ခ်က္က လူေတြရဲ႕ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္းကို ၂ ႏွစ္နဲ႔ ၉ လ ပိုၿပီး အသက္ ရွည္ေစတာေၾကာင့္ တကယ့္အံမခန္းပါပဲ။

ဟားဗတ္တကၠသိုလ္မွ ေ၀ၚလတာ ၀ီးလက္က “က်ေနာ္တို႔ သက္ရွည္က်န္းမာ ၿငိမ္းခ်မ္းျပာနယ္ေျမကို ႏိုင္ငံတ၀ွမ္း ၿမိဳ႕ႀကီးေတြနဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးေတြမွာ တိုးခ်ဲ႕ထူေထာင္သြားမွာပါ ျဖစ္ၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္က လူေတြကို အသက္ ပိုရွည္ရွည္ ေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္၊ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဘ၀ေတြ ထူေထာင္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီသြားမွာပါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။

အခုဆိုရင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ သာမက ကမာၻတ၀ွမ္း ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားအထိ သက္ရွည္က်န္းမာေရး အတြက္ အစားအေသာက္နဲ႔ လူေနမႈ ပံုစံေတြကို မွ်ေ၀ေပးေနပါတယ္။

ဘလူးဇုန္ က်န္းမာေရး အေျခခံမူ ၉ ခ်က္

ဘလူးဇုန္က ကမၻာ့ အသက္အရွည္ဆံုး ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ တူညီတဲ့ က်န္းမာေရး အေျခခံမူ ၉ ခ်က္ကိုလည္း တင္ျပ မွ်ေ၀ လိုက္ပါတယ္။ ထူးေထြဆန္းျပားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ ေနမႈပံုစံေတြလည္း မဟုတ္တာ ေတြ႔ႏိုင္သလို လူတိုင္း အလြယ္တကူ သိျမင္ေနထိုင္ စားေသာက္ ႏိုင္တာလည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

၁။ သဘာ၀ အတိုင္း လႈပ္ရွားပါ

အသက္ရွည္သူတို႔ဟာ အေလး မတာေတြ၊ မာရသြန္ ေျပးတာေတြ၊ အားကစား႐ံုေတြမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာေတြ လုပ္ေလ့ မရွိၾကေပမယ့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ အညီ ေနထိုင္လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ သူတို႔ ဥယ်ာဥ္ေတြ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိမ္ထဲမွာေရာ ၿခံထဲမွာပါ စက္ပစၥည္းေတြ မသံုးစြဲၾကပါဘူး။

၂။ ရည္ရြယ္ခ်က္ထားပါ

အိုကီနာ၀ါ ကၽြန္းသားေတြက Ikigai (အိကိဂါအိ) လို႔ေခၚပါတယ္။ ‘ဘာေၾကာင့္ မနက္ခင္းမွာ အိပ္ယာက ႏိုးလာသလဲ’ လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို သိေနျခင္းက ဘ၀သက္တမ္း ၇ ႏွစ္စာ ေလာက္ ပိုရွည္ေစပါတယ္။

၃။ စိတ္ကို ေျဖေလွ်ာ့ပါ

စိတ္ဖိစီးမႈက အသက္အရြယ္နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါတိုင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတတ္ပါတယ္။ လူတိုင္းမွာ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ ရွိတတ္ၿပီး အဲဒီ စိတ္ဖိစီးမႈကို ပံုမွန္ေျဖေလွ်ာ့ေပးျခင္း မရွိၾကပါဘူး။ အိုကီနာ၀ါ ကၽြန္းသားေတြက သူတို႔ရဲ႕ ဘိုးေဘးေတြကို ျပန္လည္ အမွတ္ရဖို႔ ေန႔စဥ္ အခ်ိန္အနည္းငယ္ေပး ဆုေတာင္းတာေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ အိုင္ကာရီယာ ကၽြန္းက လူေတြကေတာ့ တေရးေလာက္ အိပ္ၾကပါတယ္။

ေကာ္စတာရီကာ ဘလူးဇုန္ (ဓာတ္ပံု – bocadeltorocarrillo.com)

၄။ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ဥပေဒ

အိုကီနာ၀ါ ကၽြန္းသားေတြ ကေတာ့ သက္တမ္း ႏွစ္ ၂၅၀၀ ေလာက္ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ့၊ “Hara hachi bu (ဟရ ဟခ်ိဘု)” လို႔ ေခၚတဲ့ ကြန္ျဖဴးရွပ္ မႏၲာန္ကို အစာမစားမီ ရြက္ဆိုေလ့ရွိပါသတဲ့။ အဲဒီ မႏၲာန္က ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ဗိုက္ျပည့္သြားၿပီ ဆိုရင္ ဆက္မစားဖို႔ တားျမစ္ထားပါတယ္။ ဆာေလာင္မႈ ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းနဲ႔ ဗိုက္ျပည့္ျခင္း တို႔ၾကားမွာ က်န္ေနတဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ အတိုးအေလ်ာ့ ကြာျခားမႈလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဘလူးဇုန္က လူေတြရဲ႕ တူညီတဲ့ အခ်က္က အစားအေသာက္ကို ေန႔ခင္းပိုင္း ဒါမွမဟုတ္ ညေနအေစာပိုင္းေတြမွာ အနည္းငယ္သာ စားေသာက္ၾကတာ ျဖစ္တယ္။

၅။ ပဲမ်ိဳးစံုစြာ စားသံုးပါ

ပဲနီေလး၊ ပဲ၀ါေလး၊ ပဲနက္ အပါအ၀င္ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ရာေက်ာ္ဘိုးဘြားေတြ အတြက္ အဓိက ဓာတ္စာျဖစ္တယ္။ အသားကိုေတာ့ တလမွာ ၅ ခါေလာက္သာ စားသံုးၾကပါတယ္။

၆။ ယမကာ ပံုမွန္မီွ၀ဲပါ

၀ိုင္ အပါအ၀င္ အရက္အနည္းငယ္ ပံုမွန္ မွီ၀ဲျခင္းကလည္း လံုး၀ မေသာက္သံုးသူေတြထက္ ပိုၿပီး အသက္ ရွည္ေစပါတယ္။ အရက္ကို ေန႔စဥ္ ညစာ မစားမီ ၂ ပက္၊ ၃ ပက္ေလာက္ ေသာက္သံုးျခင္းက အစာေၾက ေစျခင္း၊ ေကာင္းစြာ အိပ္ေစျခင္း စတဲ့ ေကာင္းက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။

၇။ အုပ္စုတူရာ ေနထိုင္ပါ

ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရၿပီး အေတြးအေခၚ အယူဆတူညီတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ၀န္းက်င္မွာ ေနထိုင္တာကလည္း အသက္ရွည္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ သုေတသန မွတ္တမ္းေတြအရ တလမွာ ၄ ႀကိမ္ေလာက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုျခင္းက ပ်မ္းမွ် ၄ ႏွစ္ကေန ၁၄ ႏွစ္ေလာက္ အထိ အသက္ရွည္ေစပါသတဲ့။

၈။ တဦးတေယာက္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးပါ

ဘလူးဇုန္က ရာေက်ာ္ သက္ရွည္က်န္းမာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ မိသားစု ဦးစားေပး ပထမအဆင့္မွာ ထားၾကပါတယ္။ မိဘေတြ၊ ဘိုးဘြားေတြနဲ႔ အတူေနျခင္း၊ အနီးအနားမွာ ေနထိုင္ျခင္း ကလည္း အနာေရာဂါကို ကင္းပ ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ကေလးေသဆံုးမႈ ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ အျပင္ အသက္ ၃ ႏွစ္ေလာက္ ပိုရွည္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

၉။ လူမွန္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းေဖာ္ပါ

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ မန္ဆာခ်ဴးဆက္၊ ဖရာမင္ဂန္ၿမိဳ႕ရွိ Framingham Studies ရဲ႕ သုေတသနျပဳခ်က္ အရ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း၊ အ၀လြန္ျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းနဲ႔ အထီးက်န္ ခံစားရျခင္းေတြဟာ ကူးစက္ေစတတ္တဲ့ ေရာဂါေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သက္ရွည္ျခင္း က်န္းမာျခင္းနဲ႔ ျပည့္စံုခ်င္ ရင္ေတာ့ မက်န္းမာျခင္းကို ရေစႏိုင္တဲ့ လူေတြကို ေရွာင္ရွား ေပါင္းသင္းဖို႔ လိုတယ္ ဆိုတာ သိျမင္ႏိုင္ ပါတယ္။

ဧရာ၀တီ by Hsu Wai Linn

Originally published at - http://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2016/07/24/118908.html